15 راه ساده برای افزایش و پرورش خلاقیت کودکان
خلاقیت کودکان نقش مهمی در زندگی کودکان داره. کودکان خلاق در مقابل مشکلات راه حل های جدید پیدا می کنن. ممکنه فکر کنید که خلاقیت امری ذاتی است و برای اینکه کودک خلاقیت داشته باشد نیازه که استعدادش رو داشته باشه. داشتن استعداد خوبه ولی خبر خوب اینه که با فعالیت های هدفمند میشه خلاقیت رو در کودکان پرورش داد. پس مهم‌ترین عامل در پرورش خلاقیت کودکان، شما والدین هستید. لازمه که با آگاهی و صبر و با کمک یک متخصص برنامه ای بریزید تا با روش های مختلف زمینه رشد خلاقیت کودکتون رو فراهم کنید. در این مقاله همراه ما باشید تا چند روش ساده و موثر در پرورش خلاقیت کودکان رو با هم مرور کنیم.
خلاقیت کودکان در چه سنی بیشتر می‌شود؟
کودکان از بدو تولد نشانه های هوش و خلاقیت رو از خودشون نشون میدن، اما معمولا زیاد به این نشانه ها توجه نمیشه. در سن 5 سالگی به دلیل افزایش تمرکز، تکمیل زبان و تقویت مهارت‌های جسمی، کودک به اوج تفکر خلاق می‌رسه. در این سن شما باید سرمایه گذاری روی خلاقیت کودک رو بصورت جدی پیگیری کنید.
راه های ساده و آسان برای پرورش خلاقیت کودکان
حس کنجکاوی را در کودک تقویت کنید
حس کنجکاوی در کودک را تقویت کنید . برای این کار، بهترین راه پاسخهای صحیح و مناسب به پرسشهای کودکه.کنجکاوی و جستجوی کودک برای جواب رو تشویق کنید. یکی از بهترین پاسخ ها به کودک این است که بعد از کمی مکث بگوییم: "من نمیدونم، بنظرت چجوری میتونیم جوابشو پیدا کنیم؟"
نقاشی
یکی از سرگرم کننده ترین کارهای کودکان نقاشی کشیدنه. نقاشی کشیدن همونطور که میتونه باعث افزایش خلاقیت کودک بشه، همونطور هم میتونه جلوی خلاقیتش رو بگیره. استفاده بیش از حد از کتاب های نقاشی که کودک رو وادار می کنه در یک چارچوب خاص فکر کنه و از اون فراتر نره باعث کور شدن خلاقیت میشه. به جای این کار اجازه بدین که کودک هرچی میخواد رو بکشه و محدودش نکنید. ما در مقاله 5 روش آسان و موثر در آموزش رنگ ها به کودکان به طور کامل در مورد رنگ ها و کودکان صحبت کردیم.
کثیف کاری و به هم ریختن کودک
معمولا همه مادران به تمیزی خونه حساس هستن، برای همین جلوی بازی کردن کودک را می گیرند یا قوانین دست و پاگیری برای کودکان میذارن. این کار جلوی رشد خلاقیت کودک رو می گیره. به جای این کار، اتاقی رو برای کودک آماده کنید تا هر کاری می خواهد آنجا انجام دهد. دیوار ها رو با کاغذ و کف رو با بنر، پارچه یا هر چیزی که کودک بتونه روشون نقاشی کنه بپوشونید و وسایلی مثل کاغذ و مقوا، مدادشمعی، گچ، مارکر، چسب، برچسب، رنگ انگشتی و گِل رُس در اختیارش بذارید و کودک رو آزاد بذارید تا هر جوری میخواد توی اون اتاق بازی کنه. خودتون هم بعضی وقتها باهاش همراه بشید. در انتها به کودک توضیح بدین که وقتی کارش تموم شد باید خودش و لباس هاشو تمیز کنه و بعد بیاد بیرون.
اشتباه کردن خوبه
بذارید بچتون اشتباه کنه و با شکست و مفهوم اون آشنا بشه. بچه هایی که نحوه مواجه شدن با شکست رو بلد نیستن، در بزرگسالی با مشکلات جدی روبرو میشن. بذارید بچه شکست رو تجربه کنه و بعد باهاش در مورد اینکه چه کاری باید انجام بده تا نتیجه درست بگیره صحبت کنید. یادتون نره که بذارید خودش اشتباهش رو تصحیح کنه و شما فقط راهنما باشید.
موسیقی
موسیقی و هنر یکی از بهترین روش ها برای رشد خلاقیت کودکانه. وقتی که کودک با سازهای اسباب بازی خود صدا تولید میکنه، آواز می‌خونه و شادی میکنه، در واقع در حال بروز استعدادهای ذاتی خودشه. شما با تشویق اون می‌تونید این ابتکارات رو در ذهن او پرورش بدین.
ما میتونیم وسایلی که در خونه داریم مثل کاسه های فلزی و قاشق های فلزی را در اختیارش قرار بدیم و یا اسباب بازی هایی که تولید صدا می‌کنن براش بگیریم تا استعداد موسیقایی کوچولومون شکوفا بشه. البته قول بدین صبر و تحمل خودتون هم بالا ببرید و اعصابتون خورد نشه.
سوال های خلاقانه بپرسید
طرح کردن سوال‌های باز پاسخ و مفهومی، به پرورش تفکر خلاق کودک کمک میکنه. نحوه پاسخ به این سوالها، میزان هوش و خلاقیت کودک شما را پیش بینی میکنه. سوالاتی مثل اینکه اگر خورشید روی پشت بوم ما بود چی میشد؟ یا اگه همه حیوونا آواز می خوندن چی میشد؟ اگه همه کفش های دنیا هم اندازه بود چه اتفاقی می افتاد؟ اگه قدت از من بلند تر بود چیکار می کردی؟
به خلوت کودک احترام بذارید
دائما کنترل گر نباشید و بعضی اوقات بذارید کودک برای خودش تنهایی بازی کنه. وقتی داره بازی میکنه هر از گاهی بهش نگاه کنید و لبخند بزنید تا متوجه حضور شما باشه و غیر محسوس حواستون بهش باشه. ولی اجازه بدین تا در خلوت خودش بازی کنه. خیلی از بچه ها وقتی تنهایی بازی می کنن به جای اسباب بازی ها حرف میزنن یا صداشون و در میارن. چی قشنگ تر از این؟ پس از دور لذت ببرید.
بازی کودک با همسالان خود
اجازه بدین کودک در جمع با هم سن و سالهای خودش بازی کنه و معاشرت کنه. خیلی از والدین وسواس دارن و اجازه نمیدن کودک با همسن های خودش بازی کنه. اگر نگران این هستین که بچه فحش یاد میگیره، این اتفاق بالاخره میفته ولی باید بفهمه که فحش دادن کار خوبی نیست و نباید از فحش استفاده کنه. کودک در ارتباط با دیگران با مفاهیمی همچون نوبت، حقوق دیگران، از خود گذشتگی، دفاع از حق و ... رو یاد می گیره.
مقایسه و قضاوت ممنوع
خیلی از پدر مادر ها برای اینکه بچه شون رو تربیت کنن اونو با یه بچه دیگه مقایسه می کنن، مثلا از فلانی یاد بگیر که چقدر بچه خوبیه. هر بچه دنیایی منحصر به فرد و با علایق و سلایق خاص خودشه. پس به هیچ عنوان بچه تون رو با دیگری مقایسه نکنید تا بچه دچار سرخوردگی، حقارت، کاهش اعتماد به نفس نشه.
ذهن باز و روشن
به کودکتون حق انتخاب بدین تا برای مستقل فکر کردن دچار ترس نباشه. بذارید غذا، لباس، اسباب بازی و بازی مورد علاقه اش رو خودش انتخاب کنه. البته محدودیت ها رو هم فراموش نکنید. هیچوقت به تمام خواسته های بچه پاسخ مثبت ندین. اگه همه چیز و با هم میخواد با حذف چند گزینه، این اختیار رو بهش بدین که خودش از بین گزینه های موجود انتخاب کنه.
الگوی فرزندتون باشید
اگر کودک شما، شما رو در حال تعمیر چیزی ببینه، این حس در کودک بوجود میاد که میتونه با خلاقیت مشکلات مختلف رو از میون برداره و کارهای جدیدی انجام بده. یادتون نره که کودکان بیشتر به رفتار شما دقت می کنن تا گفتار شما. پس در کنار توضیح و راهنمایی، بصورت عملی هم رفتار مناسب رو به کودک یاد بدین.
مخالفت کودک خوب است
بذارید کودک با شما مخالفت کنه و این فرصت رو بهش بدین. کودک سالم با پدر و مادرش هم مخالفت می کنه. اینجوری در بزرگسالی در مقابل خواسته های نا معقول دیگران راحت تر نه می گه . همینطور مثل رئیس باهاش رفتار نکنید، تشویقش کنید که راه حل های مختلفی برای یک مشکل پیدا کنه. وقتی یک مشکل رو به سختی حل کرد ضمن اینکه تشویقش میکنید ازش بخواین تا راه حل ساده تری براش پیدا کنه.
با تخیلات کودک همراه بشید
کودکان در دنیای تخیلی خودشون با دوستان خیالی صحبت و بازی می کنن. این امر معمولی بین بچه هاست. پس باهاش مبارزه نکنید. این بچه ها در بزرگسالی رفتار اجتماعی بهتر و هراس اجتماعی کمتری دارن. این مواقع با کودک و دوستان خیالیش همراه بشید و تا وقتی رفتار ناشایستی از بچه سر نزده بذارید تخیلش جلو بره.
نقش بازی ها در پرورش خلاقیت کودک
از اونجا که کودک در حساس ترین سنین بیشتر وقت خود را در خونه می گذرونه پس باید محیط خونه رو برای پرورش خلاقیت کودک آماده کنیم. اسباب بازی های مختلف را در اختیار کودک قرار بدین تا کودک انتهای خلاقیت را با اسباب بازی مورد نظر کشف کنه. نکته مهم اینه که بیش از حد اسباب بازی در اختیارش قرار ندین تا باعث پراکندگی فکری نشه و بتونه با هر اسباب بازی به خوبی و به اندازه کافی وقت بگذرونه. اسباب بازی هایی مثل لگو، خونه سازی، پازل و ... در پرورش خلاقیت کودک کمک می کنه.
بازی های کامپیوتر و موبایلی
در عصر جدید نمیشه کودکان رو از تکنولوژی دور کرد. مخصوصا این که وسیله ای مثل موبایل رو در دستان تمام بزرگتر ها میبینه. بهترین کار اینه که با نظارت والدین بازی های مناسب سن کودک رو در اختیارش قرار بدین تا در زمانهای مناسب بازی کنه.
پیشنهاد ما بازی آموزشی کودکان فارسی بازی دانا است. بازی دانا تمام آموزش ها رو از پایه بصورت هدفمند به کودک آموزش میده و امکانات مختلفی هم برای نظارت والدین داره. برای آشنایی با قابلیت های بازی دانا مقاله بهترین و جدیدترین روش یادگیری کودکان پیش دبستانی در خانه رو مطالعه کنید.
چیزهایی که مانع خلاقیت کودک می شود
پیروی از الگو های سنتی ، کنترل بیش از حد ، منفی گرایی ، تعصب ، ترس از شکست ، بی حوصلگی ، یکنواختی ، ترس از قضاوت ، نداشتن بودجه کافی ، شرم و خجالت، حسادت ، تنبلی ، نداشتن حمایت کافی مخصوصا از جانب والدین ، ترس از تغییر ، ناامنی و….از عواملیه که باعث کاهش خلاقیت کودک میشه.
جمع بندی
در این مقاله سعی کردیم روش های ساده ای برای پرورش خلاقیت کودک در سنین حساس خردسالی رو عنوان کنیم. همچنین گفتیم که نقش اساسی در پرورش خلاقیت کودکان رو والدین دارن و باید محیطی برای کودک فراهم کنن تا در این محیط طبق برنامه هدفمندی که برای کودک دارن بستر مناسب برای رشد خلاقیت کودک رو مهیا کنن و اون رو با صبر و حوصله و آگاهی و با روش هایی که گفتیم در این مسیر همراهی کنن.
